"Ο ρόλος του Φλωράκη στην αλλοίωση του χαρακτήρα του ΚΚΕ"

Όταν το Δεκέμβρη, 1972, στην 17η Ολομέλεια της ΚΕ, ο Φλωράκης εκλέχθηκε γενικός γραμματέας, πολλοί σύντροφοι, ακόμα και μέλη της ΚΕ, δεν τον ήξεραν. Δεν τον ήξεραν και ούτε φαντάζονταν ότι μια ΕΔΑίτικη ομάδα που είχε διαμορφωθεί στις δύσκολες συνθήκες της χώρας μας με μακιαβέλικη νοοτροπία θα έκλεβε την ηγεσία του ΚΚΕ. Την αποκάλεσα ΕΔΑίτικη ομάδα ξεκινώντας και από το παρακάτω περιστατικό:

Το Δεκέμβρη, 1973 έγινε το 9ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Στο Συνέδριο αυτό επικυρώθηκε η απόφαση της 17ης Ολομέλειας για την εκλογή του Φλωράκη. Τότε, όπως είναι γνωστό, συζηήθηκε το μέγα λάθος της ηγεσίας Κολιγιάννη, δηλαδή, η διάλυση των Κομματικών οργανώσεων στην Ελλάδα. Διάφοροι σύνεδροι τότε ρώτησαν τον Φλωράκη, «Εσύ τί έκανες για να μην διαλυθούν οι Κομματικές οργανώσεις στην Ελλάδα;» Κι εκείνος απάντησε: «Δεν πήγε καν το μυαλό μου στο Κόμμα. Τότε ήμουν στην ΕΔΑ. Αυτή σκεφτόμουν και γι’ αυτή δούλευα.» Χωρίς να το θέλει, φανέρωσε την ΕΔΑίτικη νοοτροπία που συνεχίζει να έχει.


Οι σύνεδροι του 9ου Συνεδρίου δεν μπορούσαν να φανταστούν τότε ότι, εκλέγοντας το Φλωράκη, δημιουργούσαν άθελά τους τις προϋποθέσεις για τη συρρίκνωση του Κόμματος και τη μετατροπή του σε ρεφορμιστικό κόμμα.

[..] Η κατάσταση έγινε πια ξεκάθαρη το Μάη του 1978, στο 10ο Συνέδριο του Κόμματος. Στον ιδεολογικοπολιτικό τομέα έγινε προσπάθεια να εξαλειφτεί από το πρόγραμμα του Κόμματος ο όρος «δικτατορία του προλεταριάτου».

Όσο για το ΠΑΣΟΚ, το κατέταξε στον «ευρύ χώρο της Αριστεράς που παλεύει και αυτό για την ανατροπή της κυριαρχίας των μονοπωλίων». Συγχρόνως, έκανε κριτική για «εσφαλμένες και αντιφατικές θέσεις του που δυσχεραίνουν τις επιδιώξεις του συνασπισμού των αντιιμπεριαλιστικών αντιμονοπωλιακών δημοκρατικών δυνάμεων». (Βλέπε «Έκθεση Δράση της ΚΕ στο 10ο Συνέδριο»).

Στον οργανωτικό τομέα γίνεται πια ανοιχτά η προσπάθεια να αλλοιωθεί η κοινωνική σύνθεση και η ποιότητα της ΚΕ με την προώθηση χρεοκοπημένων ανθρώπων. Δίπλα στον λιποτάκτη της εθνικής αντίστασης και των αγώνων του λαού μας, Νίκο Καλούδη, ο Φλωράκης προτείνει για μέλος της ΚΕ τον Τάκη Αδάμο. Ο Φλωράκης ήξερε πολύ καλά ότι ο Αδάμος είχε κατηγορηθεί και τιμωρηθεί από το 9ο Συνέδριο ως καταχραστής χρημάτων του Κόμματος. Το αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει θύελλα διαμαρτυριών και καταγγελιών στο Συνέδριο από παλιούς συντρόφους συνέδρους. Μπροστά στον όγκο των καταγγελιών, ο Φλωράκης αναγκάστηκε να αποσύρει την πρόταση.

Αργότερα, αδιαφορώντας για τους πάντες και καταπατώντας κάθε Κομματική και ηθική αρχή, έκανε τον Αδάμο Ευρωβουλευτή του Κόμματος. Στο 10ο Συνέδριο προτάθηκαν επίσης, και τελικά εκλέχτηκαν, χάρη στην απειρία των νέων συνέδρων, πολλοί φοιτητές που όχι μόνο επαναστατική φλόγα δεν είχαν αλλά ούτε στοιχειώδη οργανωτική πείρα. Ορισμένοι απ’ αυτούς, μάλιστα, δεν είχαν και την προβλεπόμενη από το καταστατικότ υο Κόμματος κομματική ηλικία πέντε χρόνων. Θα θυμούνται οι σύνεδροι του 10ου Συνεδρίου τις γελοίες προσπάθειες που έκανε η ομάδα Φλωράκη ώστε, τσόντα-τσόντα τους μήνες από εδώ και από εκεί, να συμπληρώσουν την πενταετία. Τη στιγμή που παίζοταν αυτό το θλιβερό θέατρο, πολλά αξιόλογα εργατικά στελέχη με επαναστατική φλόγα και οργανωτική πείρα παραμερίζονταν.

Έτσι, στο 10ο Συνέδριο έγινε η πρώτη και βασική κοινωνική αλλοίωση του χαρακτήρα του Κόμματος. Από κόμμα επαναστατικό, κόμμα της εργατικής τάξης, το ΚΚΕ μετατρέπονταν σε μικροαστικό, ρεφορμιστικό κόμμα. Από εκεί και πέρα ο κατήφορος του οπορτουνισμού έγινε ραγδαίος και ασταμάτητος. [..]

Η αντικομμουνιστική δράση της ομάδας Φλωράκη

Στην Ολομέλεια της ΚΕ τον Ιούλη, 1980, επίσημα πια αποκαλείται το ΠΑΣΟΚ κόμμα αλλαγής. Πολλά στελέχη, ειδικότερα από εργατικούς χώρους αντέδρασαν έντονα. Όμως το Πολιτικό γραφείο (ΠΓ) είχε κάνει την επιλογή του και ήταν αποφασισμένο να επιβάλει με κάθε τρόπο τη λαθεμένη γραμμή για την περιβόητη «δημοκρατική κυβέρνηση της πραγματικής αλλαγής». Μπαίνουν σε εφαρμογή αντικατασταστικά μέτρα και η κατάχρηση εξουσίας. Αξιόλογα δοκιμασμένα στελέχη καθαιρούνται, απομονώνονται, υπονομεύονται και διαγράφονται. Ο αρριβισμός,ο καριερισμός και η διαφθορά αγκαλιάζουν όλες τις οργανώσεις του Κόμματος.

Όσο περνά ο καιρός και η αντίδραση της βάσης μεγαλώνει ενάντια στη δεξιά οπορτουνίστικη γραμμή της ηγεσίας, τόσο σκληραίνει και το ανώμαλο εσωκομματικό καθεστώς. Αστυνόμευση, ανακρίσεις μ’ ασφαλίτικη νοοτροπία και τρομοκρατία, ειδικότερα στην επαρχία, μπαίνουν στην ημερίσια διάταξη.

Το Κόμμα λειτουργεί πια σαν μηχανισμός εξόντωσης των αγωνιστών και κάθε υγιούς επαναστατικού στελέχους. Από την άλλη ανοίγει ο δρόμος για την ανάδειξη κάθε αρριβίστα, κάθε καριερίστα, κάθε ανέντιμου στοιχείου στα καθοδηγητικά πόστα. Μοναδικό τους προσόν ήταν η χωρίς προβληματισμό τυφλή υπακοή στη λαθεμένη γραμμή της ηγεσίας. Έτσι τα πιο φυγόπονα ή ανυπόληπτα πρόσωπα στους χώρους δουλειάς, αλλά και στις γειτονιές ή στα χωριά, γίνονται καθοδηγητές του ΚΚΕ και πολλοί από αυτούς επαγγελματικά στελέχη.

Ένα άλλο «προσόν» αυτών των στελεχών, πολύτιμο για την ομάδα Φλωράκη, είναι το πολύ χαμηλό ή και ανύπαρκτο ιδεολογικοπολιτικό επίπεδο. Η αλλοίωση της κοινωνικής σύνθεσης και ποιότητας του Κόμματος που άρχισε όπως προανάφερα, από το 10ο Συνέδριο (1978) στο 11ο Συνέδριο (Δεκέμβρης, 1982) πήρε ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις. Συνεχίστηκε πιο μεθοδευμένα μετά το συνέδριο.

Πολλά ικανότατα στελέχη παραμερίστηκαν, δεν ξαναπροτάθηκανστα διάφορα όργανα και οι «επικύνδινοι» διαγράφτηκαν. Η ζωή έδειξε ότι η διάλυση των κλαδικών ΚΟΒ (Κομματική Οργάνωση Βάσης) δεν ήταν λάθος αλλά μελετημένη επιλογή της ομάδας Φλωράκη για την αποδιοργάνωση του Κόμματος. Έγινε για να χαθεί η σύνδεση, η κοινή γραμμή και ο συντονισμός της πάλης των εργαζομένων, για να αδυνατίσει η ταξική πάλη και να περάσει ανανόχλητα ο ρεφορμισμός στην εργατική τάξη. Παράλληλα, οι συνοικιακές ΚΟΒ μπορούσαν καλύτερα να εκτελούν «δύσκολες» διαγραφές ανεπιθύμητων στελεχών και να παράγουν και να προωθούν στο Κόμμα μικροαστικά στοιχεία. Η στρατολογία μελών μέσα από το καμίνι των καθημερινών ταξικών αγώνων αντικαταστάθηκε από τη στρατολογία μέσα στις κοσμικές ή άλλες φιλικές συναντήσεις και γνωριμίες.

Το ανώμαλο εσωκομματικό καθεστώς


Σήμερα, ύστερα από το 12ο Συνέδριο η αλλοίωση της κοινωνικής σύνθεσης του ΚΚΕ έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις ώστε μόνο κόμμα της εργατικής τάξης δεν είναι. Η αλλοίωση αυτή, μαζί με την απομάκρυνση κάθε άλλου επαναστατικού στοιχείου από το χώρο της αγροτιάς και της προοδευτικής διανόησης, εκφράζεται και με την κλιμάκωση σε δεξιότερες θέσεις της οπορτουνίστικης στρατηγικής της ομάδας Φλωράκη σε συνδυασμό με «αριστερές» παραπλανητικές αντιΠΑΣΟΚ εξάρσεις.

Ενώ το 11ο Συνέδριο, παρά τη λαθεμένη στρατηγική που χάραξε, είχε έστω και στα λόγια ορισμένους αντιμονοπωλιακούς και αντιιμπεριαλιστικούς στόχους, το 12ο Συνέδριο πέρασε καθαρά σε σοσιαλδημοκρατικές θέσεις. Στην απόφασή του τονίζεται ότι «μοναδική λύση αποτελεί η οικοδόμηση του κοινωνικοπολιτικού συνασπισμού της Αριστεράς με στόχο την ανάδειξη κυβέρνησης των δυνάμεων της Αριστεράς και της προόδου για μια νέου τύπου ανάπτυξη της Ελληνικής κοινωνίας, για την αλλαγή με κατεύθυνση το σοσιαλισμό»,

Πρώτα απ’ όλα η θέση αυτή ξεκόβει το ΚΚΕ από τον επαναστατικό δρόμο και χαράζει ειρηνικό πέρασμα στο σοσιαλισμό. Βλέπουμε πια την ομάδα Φλωράκη να περνάει φανερά και επίσημα σε σοσιαλδημοκρατικές θέσεις.

Το δέυτερο είναι η καλλιέργεια τυχοδιωκτικών αυταπατών: Όταν αντικειμενικές και υποκειμενικές δυσκολίες κάνουν αδύνατο το συνασπισμό των αριστερών δυνάμεων με τις σημερινές τους ηγεσίες, όταν μεγάλο μέρος της εργατικής τάξης έχει χάσει την εμπιστοσύνη του στις ηγεσίες όλων των αριστερών κομμάτων, όταν όλα τα αριστερά κόμματα σήμερα δεν ξεπερνούν σε δύναμη το 10 με 12% των ψηφοφόρων, είναι τυχιδωκτισμός να βάζει ηγεσία του ΚΚΕ στόχο την ανάδειξη της κυβέρνησης της Αριστεράς.

Ένα άλλο ζήτημα που νομίζω ότι πρέπει να τονιστεί είναι το εξής: Ορισμένοι κύκλοι από την ηγεσία του ΚΚΕ αφήνουν έντεχνα να διαρρέει και να συζητιέται από πολλά μέλη και στελέχη η στάση μελών της ΚΕ. Αυτή η «διαρροή» επιδιώκει τη δημιουργία αυταπατών ότι, τελικά, κάτι θα γίνει. Δείχνει και τη σημερινή ποιότητα της ΚΕ. Ισχυρίζονται, λοιπόν, αρκετοί σύντροφοι, καλοπροαίρετα και με την αγνότητα του αγωνιστή, ότι αρκετά μέλη της ΚΕ παραδέχονται σε προσωπικές συζητήσεις τη λαθεμένη στρατηγική της ηγεσίας και το ανώμαλο εσωκομματικό καθεστώς που δημιούργησε για να την επιβάλλει, και ανησυχούν.

Σε αυτές τις σκαρωμένες και παραπλανητικές φήμες αντιτάσσουμε το ερώτημα: Γιατί αυτά τα μέλη της ΚΕ συμφωνούν και ψηφίζουν εδώ και τόσα χρόνια πάντοτε ομόφωνα κάθε οπορτουνίστικη ή τυχοδιωκτική πρόταση της ομάδας Φλωράκη και δεν σηκώνονται στις ολομέλειες να τις καταγγείλουν και να διαχωρίσουν τη θέση τους; Μήπως περιμένουν να παρουσιαστεί και στο ΚΚΕ ένας Μιχαήλ Γκορμπατσώφ για να γίνουν εκ των υστέρων θαρραλέοι και εκ τους ασφαλούς πια να βγουν να πουλάνε επανάσταση; Θα βγουν, τότε, να καταδικάζουν με νροντερά λόγια το ανώμαλο αυταρχικό εσωκομματικό καθεστώς;

Ο σωστός επαναστάτης στις δύσκολες στιγμές φαίνεται και η επαναστατικότητα δεν είναι καιροσκοπισμός ούτε κούφια βρονετρά λόγια. Είναι συγκεκριμένα έργα που κατευθύνονται από αρχές και αίσθημα υπευθυνότητας. Ο κομμουνιστής θα μπορέσει να βοηθήσει στο χτίσιμο του σοσιαλισμού μόνο όταν συμβάλλει στην εδραίωση και ανάπτυξη της εσωκομματικής δημοκρατίας. Αυτό θα το πετύχει μόνο όταν αποχτήσει το θάρρος να λέει ελεύθερα τη γνώμη του. Μόνο έτσι θα συμβάλλει στον εντοπισμό και στη διόρθωση λαθών που φρενάρουν και πισωγυρίζουν το κομμουνιστικό κίνημα.

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Μανώλη Πυθαρούλη: "Οι διαφωνίες μου με την ηγεσία του Κ.Κ.Ε." (Αθήνα, 1991). Ο Μανώλης Πυθαρούλης γεννήθηκε το 1915 και πέθανε το 1988. Υπήρξε μέλος του ΚΚΕ, ιδρυτής της ΕΑΣΚΕΝ (ναυτεργάτες), στέλεχος της ΕΣΑΚ και της ΠΕΜΕΝ. Για χρόνια ήταν χρεωμένος και με τη δουλειά στο Κίνημα Ειρήνης. Το 1985, λόγω της οπορτουνιστικής γραμμής που ακολουθούσε η ηγεσία του ΚΚΕ και του έντονου ρεφορμισμού που καλλιεργείτο στο εργατικό κίνημα, διαχώρισε τη θέση του και έπαψε να είναι και τυπικά πρόεδρος της ΕΣΑΚ-Σ. 

Στις 18.5.1987, αμέσως μετά το 12o Συνέδριο, με γράμμα προς την Κ.Ο.Ν. (Κομματική Οργάνωση Ναυτεργατών) έθεσε τον εαυτό του εκτός του ΚΚΕ. Η ενέργειά του αυτή ήταν ακόμα μια διαφωνία για την δεξιά οπορτουνιστική γραμμή που συνέχιζε και μετά το 12o Συνέδριο η ηγεσία του ΚΚΕ, καθώς και ενάντια στο ανώμαλο εσωκομματικό καθεστώς που δημιουργήθηκε στο ΚΚΕ μετά το 9ο Συνέδριο. Ας σημειωθεί ότι από το 1968 μέχρι το 1978 ο Πυθαρούλης ήταν μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Από το 1987 και μετά ο Μαν. Πυθαρούλης ήταν μέλος της Πανελλαδικής Ένωσης Κομμουνιστών και στη Συντακτική Επιτροπή της ΦΩΝΗΣ της ΔΕΥΤΕΡΑΣ, στην οποία αρθρογραφούσε.